Gmina Brzeziny

Gmina Brzeziny. Badacze czasów prehistorycznych dowodzą, że w odległej przeszłości tereny obecnej gminy Brzeziny porośnięte były bagnistymi lasami. Osadnictwo najwcześniej zaczęło się rozwijać w dolinie płynącej tu Prosny. Wzdłuż jej lewego brzegu prowadził odcinek tzw. “Szlaku Bursztynowego”. Tędy kupcy rzymscy podążali przez Kalisz, Konin i Kruszwicę nad Bałtyk po cenny jantar.

Pierwsze wzmianki historyczne o miejscowościach gminy Brzeziny odnoszą się do Ostrowa. W roku 1293 książę Polski Przemysław II nadał komesowi Tarszczynowi Ostrów nad Prosną. Następny dokument dotyczący Ostrowa pochodzi z 1420 roku za panowania Władysława Jagiełły. Dowiadujemy się z niego, że dotychczasowy właściciel sprzedał wieś Ostrów miastu Kaliszowi. Od tego czasu do nazwy dodano przymiotnik “Kaliski”.

Do najstarszych miejscowości okolic Brzezin należą też Przystajnia i Pieczyska. Historyczne odniesienia tych miejscowości świadczą o ich pochodzeniu i wieku. Nazwa Przystajnia pochodzi od słowa “przystanek”, co pozwala wnioskować, że kupcy rzymscy podążający bursztynowym szlakiem tu właśnie odpoczywali. Nazwy takich miejscowości jak Zajączki czy Bugaj pochodzą od nazwisk ich założycieli, a Brzezin czy Świerczyny od rodzaju zalesienia. Od ukształtowania powierzchni i charakterystycznych właściwości terenu ukuto nazwy: Zagórna, Ostrów, Jamnice, Moczalec.

Pierwsze wzmianki historyczne o siedzibie gminy – Brzezinach sięgają 1685 roku. Wtedy to na dobrach leśnych arcybiskupów gnieźnieńskich prymas Mikołaj Prażmowski zakłada kuźnię. Okoliczne osady powstały na tzw. pustkowiach. Warto wiedzieć, że wszystkie wsie z terenu dzisiejszej gminy Brzeziny dzieliły się od XV wieku według własności na: królewskie (Pieczyska i Ostrów Kaliski), szlacheckie (Przystajnia) i duchowne (Czempisz i Dzięcioły). Obszary pól między Godzieszami, Brzezinami oraz Zajączkami, jak również wsie: Czempisz, Dzięcioły, Rożenno i Dzikie były własnością arcybiskupów gnieźnieńskich. Dobra te przeszły na skarb państwa po II rozbiorze Polski w 1793r.

Po utworzeniu przez Napoleona Księstwa Warszawskiego upaństwowione dobra kościelne dostały się generałowi Józefowi Zajączkowi. Za jego rządów ok. 1810 roku powstaje droga z Brzezin do Głuszyny, tzw. “trakt wieluński” i droga Brzeziny – Godziesze, przy której generał Zajączek zakłada nową wieś pod nazwą Aleksandria.

Po upadku Napoleona Kalisz wraz z powiatem znalazł się pod panowaniem Rosji, a następnie włączony został do Królestwa Polskiego. Od tego czasu rzeka Prosna staje się odcinkiem granicy między zaborem pruskim i rosyjskim. Wzdłuż granicznej rzeki wybudowano strażnice zwane kordonami. Do dziś zachował się w Brzezinach murowany budynek, w którym mieścił się kordon graniczny II rzędu.

Pod koniec XIX wieku w Brzezinach osiedliła się niemiecka rodzina Schlösserów i wybudowała tutaj pałac. 19 listopada 1944 roku majątek zaatakowała grupa 17 żołnierzy AK dowodzona przez Edwarda Feja. Po wyzwoleniu pałac Schlösserów stanął w ogniu. Z dawnej posiadłości do dziś zachował się czworak (stopniowo rozbudowywany i modernizowany przez jego obecnych mieszkańców) oraz pochodząca z 2 połowy XIX wieku – obora.

Choć gmina Brzeziny nigdy nie znalazła się w centrum wydarzeń wojennych, ma ona również swoich bohaterów. W parku brzezińskim znajduje się odsłonięty w 1964 roku pomnik ku czci 16 mieszkańców zamordowanych w czasie II wojny światowej.

1 września 1989 roku w 50 rocznicę wybuchu II wojny światowej poświęcono, wmurowaną na budynku Urzędu Gminy Brzeziny, tablicę upamiętniającą żołnierzy, którzy polegli w wojnie obronnej 1939 roku.

Uwagę należy również zwrócić na budynek pochodzący z 1920 roku – strażnicę OSP Brzeziny.

Trudno zaliczyć Brzeziny do gmin zabytkowych. Niemniej znajdują się tu obiekty warte obejrzenia.

Jednym z najstarszych jest spichlerz należący do Lucjana Molki z Aleksandrii. Jego powstanie datuje się na XVIII wiek.

W roku 1920 ks. Franciszek Hofman poświęcił kościół pod wezwaniem Św. Krzyża w nowo utworzonej parafii w Brzezinach. Świątynia powstała w wyniku przebudowy stajni folwarcznej. Sam budynek trudno zaliczyć do zabytków. Kościół służył wiernym do 2000 roku, kiedy to oddano do użytku nowy kościół. Budowę nowej świątyni rozpoczął w 1997 roku ksiądz proboszcz Stanisław Soliński. Dzięki zaangażowaniu i poświęceniu ks. proboszcza a także ofiarności i bezinteresownej pomocy parafian udało się zakończyć budowę kościoła. Obecnie są tu odprawiane wszystkie nabożeństwa. W kościele można podziwiać misternie wykonany i w 2003 roku odnowiony drewniany ołtarz, którego centralną część stanowi obraz przedstawiający znalezienie krzyża przez św. Helenę.

Walory przyrodnicze i ekologiczne

Obszar gminy Brzeziny charakteryzuje się korzystnym klimatem lokalnym spowodowanym dużym zalesieniem. Obszary leśne tworzą dwa zwarte kompleksy zajmujące 43% powierzchni gminy.

Tereny leśne są bogate w cieki i zbiorniki wodne. Na terenie gminy znajdują się dwa rezerwaty przyrody:

• rezerwat “Brzeziny”, o powierzchni 4,41 ha, w którym ochroną objęto paproć “Długosz Królewski”,
• rezerwat “Olbina” w Pieczyskach, o powierzchni 16,63 ha, gdzie chroniona jest jodła pospolita.

Rozwojowi turystyki i wypoczynku na terenie gminy Brzeziny sprzyja też fakt, że brak tu rozwiniętego przemysłu.

Komunikacja

Komunikacja w gminie

System komunikacji drogowej Gminy tworzą drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne o następującej długości:

• drogi wojewódzkie – 16,6 km
• drogi powiatowe – 43,8 km
• drogi gminne – 111,2 km

Układ dróg jest czytelny i zapewnia pełną obsługę wszystkich wsi.

Główne drogi przebiegające przez obszar gminy to droga wojewódzka Wrocław-Łódź (449), o długości 16,6 km oraz droga powiatowa Kalisz-Brzeziny (209). Drogi gminne o powierzchni asfaltowej mają długość 23,84 km. Pozostałe 87,36 km dróg gminnych to drogi o nawierzchni żwirowej, żużlowej i gruntowej. Na łączną długość dróg powiatowych, wynoszącą 43,8 km składają się drogi:

• Nr 208 Opatówek – Brzeziny
• Nr 209 Kalisz – Brzeziny
• Nr 211 Brzeziny – Szczytniki
• Nr 264 Wola Droszewska – Ostrów Kaliski
• Nr 267 Ostrów Kaliski – Czempisz
• Nr 268 Brzeziny – Włocin
• Nr 289 Brzeziny – Głuszyna
• Nr 290 Piegonisko – Wojków

Drogi te posiadają w większości nawierzchnie bitumiczne o konstrukcji przystosowanej do ruchu lekkiego, jedynie drogi nr 211, 264 i częściowo 289 są drogami o nawierzchni gruntowej. Drogi powiatowe są w złym stanie, z licznymi spękaniami i koleinami, zdeformowanymi spadkami poprzecznymi oraz nieuporządkowanymi poboczami i oznakowaniem.

Uzupełnieniem sieci dróg powiatowych są drogi gminne, które przedstawiają podobny stan jak drogi powiatowe. Długość dróg gminnych to 111,2 km, w tym drogi utwardzone to 28,0 km, a pozostałe to drogi o nawierzchni żwirowej, żużlowej i gruntowej.

Przez teren gminy nie przebiegają żadne linie kolejowe.

W celu równomiernego rozwoju obszaru gminy Brzeziny w latach 2005 – 2008 dokonano modernizacji i budowy większości dróg gminnych.

Modernizacja dróg gminnych o nawierzchni asfaltowej zapewniła szybszy rozwój gospodarczy poszczególnych miejscowości. W kolejnych latach planuje się dalszy rozwój systemu komunikacji.

Strona www: http://www.brzeziny-gmina.pl/

Galeria zdjęć:

Views: 687